Trans kadın aktivist ve oyuncu Esmeray Özadikti’nin Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul 2. bölge 3. sıradan milletvekili adayı olarak açıklanmasının yarattığı coşku hepimizi sarıp sarmalamışken, neden bu kadar heyecanlandığımızı anlamayanlar olabilir. Bunun için geriye dönüp Türkiyeli LGBTİ+’ların siyasal tarihine bakmak gerekiyor.
LGBTİ+ mücadelesi adeta iğneyle kuyu kazarak bugünlere geldi ancak hafızasını günümüze intikal ettirmek konusunda hala eksiklikleri var. Biz de hafıza-i beşer nisyanla maluldür diyor ve TİP LGBTİ+ Komisyonu üyesi ve Kaos GL Gökkuşağı formu yazarı Miran Koçkır’ın hazırladığı, Türkiye’deki LGBTİ+ mücadelesinin siyaset sahnesinde var olma çabasının satır başlarını hatırlıyoruz.
Demet Demir, 1997’de Özgürlük ve Demokrasi Partisi’nden (ÖDP) belediye meclisi adayı olmuştu. 10 yıl sonra, 2007’de bu kez aynı partiden Isparta milletvekili adayı olarak açıklandı ve bilinen ilk açık kimlikli trans adaydı olarak ülke tarihine geçti.
2009 yılında LGBTİ+ aktivisti Belgin Çelik, Beyoğlu Mustafa Katip Çelebi mahallesinden muhtar adayı oldu. Feministler ve birçok sivil toplum kuruluşunun desteği ile hatırı sayılır bir oy alan Çelik, bilinen ilk açık kimlikli trans muhtar adayı olarak kayıtlara geçti.
2014 yerel seçimlerinde İstanbul’da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) toplam yedi LGBTİ+ belediye meclis üyeliği adayı vardı: Çelik Özdemir (Beyoğlu 12. sıra), Sedef Çakmak (Beşiktaş 27. sıra), Boysan Yakar (Şişli – Yedek) CHP’den; Asya Elmas (Kadıköy 2. sıra), Ebru Kırancı (Beyoğlu 4. sıra), Niler Albayrak (Avcılar 2. sıra) ve Şevval Kılıç (Şişli 2. sıra) HDP’den aday olan isimlerdi. Aralarından Sedef Çakmak Belediye Meclis üyesi olan tek isim oldu ve göreve gelen açık kimlikli ilk LGBTİ+ kişi olarak tarihe geçti.
Sadece İstanbul’da değil, aynı yıl Mersin’de ve Ankara’da da belediye meclis üyesi açık kimlikli LGBTİ+ adaylar olmuştu.
Mersin Gazetesi Editörü ve LGBTİ+ aktivisti Baki Uguz, Demokratik Sol Parti’den (DSP) Mezitli Belediye Meclis üyeliğine 2. sıradan; Mersin 7 Renk LGBT Derneği’nden Tuna Şahin de Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) listesinden Yenişehir ilçesi 2. sıra belediye meclis adayı olmuşlardı. Daha önce Beyoğlu’nda muhtar adayı olan Belgin Çelik ve Pembe Hayat LGBTT Derneği’nden Abdülhalim Karaosmanoğlu da HDP’den aday olan isimlerdi.
2015 Milletvekili seçimlerinde ise açık kimlikli aday adaylarında ciddi bir artış vardı. CHP, HDP, Anadolu Partisi ve AKP’den birçok LGBTİ+ aday adayı olsa da bu isimlerden sadece Barış Sulu ve Özlem Şen HDP’den aday olarak duyuruldular.
2018 seçimlerinde ise Edirne’den LGBTİ+ aktivisti Hasan Atik HDP’den milletvekili adayı olmuştu.
Türkiye için tarihi bir nitelik taşıyan 14 Mayıs seçimlerinde de Esmeray’la birlikte dört açık kimlikli adayımız var: Talya Aydın ve Niler Albayrak TİP’ten, Antep Queer LGBTİ+ Dayanışması ve Topluluğu üyesi Aysima Mihriban Mehtap Arslan da Yeşil Sol Parti’den aday oldular.
***
Bu adayların dışında LGBTİ+ hareketin çok tanımadığı veya desteklemediği adaylar da vardı. 2014 yerel seçimlerinde Bulancaktan bağımsız belediye başkan adayı olan Can Çavuşoğlu bunlardan birisiydi. Yine LGBTİ+ hareketin desteğini vermediğini açıkça ilan ettiği Öykü Özen de bir diğer isimdi.
Özen ilk olarak belediye meclis üyeliği ve sonrasında milletvekilliği için Bursa’da CHP’den aday adayı oldu. Ancak siyasi hayatı devam ederken hakkında devam eden davalardan dolayı yurtdışına iltica etti.
Bunlar benim aklıma gelenler, elbette unutmuş olduklarım olabilir. Ancak milim milim LGBTİ+’ların zorluklarla geçen siyasal tarihinde, özellikle de böylesine yoğun baskıların, hedef gösterilmelerin ve düşmanlaştırmanın olduğu bir dönemde Esmeray’ın seçilebilecek bir yerden adaylığı bütün LGBTİ+’ların ilgisini ve dikkatini yeniden politik arenaya çekti.
Esmeray’a, TİP’li olsun olmasın, LGBTİ+’lardan yoğun ilgi var. Yakında büyük bir kampanya süreci başlatacak ve Meclis’e girmesi durumunda Türkiyeli LGBTİ+’ların siyasal tarihinde yeni bir dönem başlayacak. Hep beraber bu kazanımı elde etmek için çalışacağız. Birlikte başaracağız!
Velvele’nin notu: Hem Esmeray’a hem de aday olan diğer arkadaşlarımız Talya Aydın, Niler Albayrak ve Aysima Mihriban Mehtap Arslan’a başarılar diliyoruz.
Sponsored by the Rosa Luxemburg Stiftung with funds of the Federal Ministry for Economic Cooperation and Development of the Federal Republic of Germany. The content of the publication is the sole responsibility of Velvele and does not necessarily reflect the position of RLS”.
3 Comments
Comments are closed.