İlker Hepkaner & Sezgin İnceel
Yaklaşık bir senedir Yine Yeni Yeniden 90’lar podcastini hazırlıyoruz. Velvele’den Bawer’e söyleşimizde anlattığımız gibi amacımız 90’lar pop müziğine dair gölgede kalan ayrıntıları ortaya çıkarmak ve 90’lar nostaljisine kuir ve feminist bir eleştiri getirmek. Amacımız bu olduğu için irili ufaklı çok fazla bilgi topluyoruz. Yayınların birinde Sezgin 2009’da İsveç adına Eurovision’a katılan Malena Ernman‘ın iklim aktivisti Greta Thunberg’in annesi olduğunu öğrenip tweet’i “Alın bu bilgiyi ne yaparsanız yapın” diye paylaşınca, podcastin en çok ilgi gören köşelerinden birisi doğdu. Bu bilgiden sonra pek çok defa dinleyicilerimize popüler kültürün -bizce- önemli sırlarını bu köşede açıklamaya başladık.
Konu Eurovision olunca araştırmalarımız da derinleşti. Her detay bizi başka ilginç bir bilgiye götürdü, damlaya damlaya göl oldu. Biz de söz uçar yazı kalır diyen atalarımızı hatırladık ve topladığımız bilgileri tarihe de tatlı bir not düşmek adına Velvele için derledik. Bu noktadan sonra sahne sizin değerli dinleyiciler/okuyucular. Alın bu bilgileri ne yaparsanız yapın!
2008’de Sırbistan’ın yarışmaya ev sahipliği yapmasından bu yana 20 Milyon Euro’nun altında bütçeyle bu yarışmayı yapabilen ev sahibi ülke olmamış.
Türkiye’yi iki defa finallerde temsil hakkına şimdiye kadar sadece MFÖ (1985, 1988), Arzu Ece (1989, 1995) ve Şebnem Paker (1996, 1997) sahip olmuş. MFÖ sırayla 14. ve 15., Arzu Ece de 21. ve 16. olurken, Şebnem Paker önce 12. sonra da 3. oluyor.
Eurovision’ı kazanan ilk (ve tek) açık kimlikli trans sanatçı 1998’de İsrail adına yarışan Dana International’mış.
Eurovision’a katılan ilk açık kimlikli gey sanatçı 1997 senesinde İzlanda’yı temsil eden Paul Oscar’mış.
2007’de Sırbistan’a şampiyonluk kazandıran Marija Šerifović altı yıl sonra dolaptan çıktı ve lezbiyen olduğunu açıkladı.
2019 şampiyonu Hollandalı Duncan Laurence de biseksüel.
2014 yılında yarışmayı kazanan Conchita Wurst yarışmayı kazanan ilk drag kraliçesi ancak Eurovision sahnesinde drag’in uzun bir tarihi var.
1986’da Norveç’in performansında The Great Garlic Girls grubu dans etmiş;
2002’de Slovenya’yı bir drag grubu olan Sestre temsil etmiş.
2007’de ise sahnede iki drag kraliçesi varmış: Danimarka adına solo drag performansıyla katılan DQ
ve Ukrayna adına yarışmaya katılan Verka Serduchka.
Avrupa’da yüzyıllardır yaşıyor ve müzik yapıyor olmalarına rağmen Siyah müzisyenlerin Eurovision’da yarışması 1964’ü, bir Siyahın kazanması ise 2001’i bulmuş. Slovenya adına katılan Dave Benton bu başarıyı Tanel Padar’la birlikte seslendirdiği Everybody isimli şarkısıyla kazanmış.
Türkiye’nın sıfır çeken tek şarkısı Çetin Alp’in Opera’sı değil. 1987 yılında yarışmaya katılan Seyyal Taner de Grup Lokomotif’le birlikte seslendirdiği Şarkım Sevgi Üstüne ile aynı “başarıyı” yakalamış.
2006 senesinde İrlanda adına yarışmaya Every Song Is a Cry For Love ile katılan Brian Kennedy Eurovision’ın 1000. yarışmacısıymış.
Yarışmaya giren tüm şarkıları ara vermeden dinlemeye kalksanız bu tam 72 saat sürermiş.
Yarışmayı yedi kez kazanan İrlanda bu alanda birinci. Onları altı zaferle İsveç takip ediyor.
Türkiye yıllarca yarışmadaki makus talihi nedeniyle karalar bağladı ancak Eurovision’ın en başarısız ülkesi 11 defa sonuncu olan Norveç.
Yarışma ilk defa 2020’de Covid nedeniyle ertelendi. 2020’nin gelmiş geçmiş en kötü sene olması Eurovision tarafından tescillenmiş durumda.
Eurovision 2015’te en uzun zamandır yapılan Her Yıl Düzenlenen En Uzun Soluklu Tv Müzik Yarışması dalında Guinness Rekorlar Kitabı’na girmiş.
Alman besteci Ralph Siegel Eurovision’a tam 22 defa katılmış. En son 2017’de San Marino adına dahil olan Siegel’in tek birinciliği Almanya için yazdığı, Nicole’nin seslendirdiği Ein Bißchen Frieden isimli şarkının 1982 zaferi.
Sezen Aksu Türkiye elemelerine iki defa katılmış ve ikisinde de başarılı olamamış. Bin Dokuz Yüz Kırk Beş’i ve Küçük Bir Aşk Hikayesi şarkılarını daha sonra albümlerinde seslendirmiş.
Seden Gürel’in şapkasını ilk kez İzel 1990 Türkiye elemelerinde giymiş. Bu elemelerde sonuncu olan İzel, 1991’de İki Dakika ile birinci olup ülkemizi Roma’da temsil etme hakkını kazanmış. #nevergiveup
1990 senesinde Türkiye’yi temsil etme hakkını kazanan Kayahan, Gözlerinin Hapsindeyim’in nakaratını Zagreb’deki yarışma finali için değiştirmiş. Martılı kısım yarışma için şarkıya ilave edilmiş.
Eurovision’da Türkiye’yi temsil etmek için yarışmış fakat bu hakkı kazanamamasına rağmen adından sonraları bol bol söz ettiren ünlüler şöyle: Rüya Ersavcı, Fatih Erkoç, Harun Kolçak, Pamela Spencer, ve Birsen Tezer.
1986 yılında Türkiye’yi temsil eden Klips ve Onlar ekibinin orjinalinde Candan Erçetin yerine Seden Gürel (o zamanki adıyla Seden Kutlubay) var. Türkiye elemelerinde sahneye çıkan Gürel, Eurovision finaline okulu sebebi ile gidememiş, yerine ekibe Candan Erçetin katılmış.
Yine Yeni Yeniden 90’lar’ın Eurovision konulu iki bölümünün ilki yayında.
