Bu yazının İngilizce orijinali 4 Ocak 2018 tarihinde them.us sitesinde yayımlanan yazı yazarının izniyle Türkçeleştirilmiştir.
Trans topluluğu son on yılda medyanın büyük ilgisini çekti, ancak trans kimlikler modern bir fenomen olmaktan aslında çok uzak. Yeni yılı kutlamak için, genderqueer insanlar hakkında ve onlar tarafından 100 yıldır söylenen şarkıları ortaya çıkarmaya karar verdim.
Bunlardan bazıları kendilerini queer veya genderqueer olarak tanımlayabilecek kişiler tarafından yazılmış ve icra edilmiş, diğerleri ise kesinlikle queer topluluğunun bir parçası olmayan kişiler tarafından yazılmıştır (Nation of Islam’ın lideri Louis Farrakhan da dahil). Bununla birlikte, her biri trans kimliklerin popüler kültürde uzun süredir sahip oldukları yeri yansıtıyor. Fakat ilginç bir şekilde, ta 1920’lerde bile, genderqueer kişiler ve davranışlar neredeyse hep modernite veya gelecekle ilişkilendirilmiş.
1920’ler: Irving Kaufman – “Masculine Women! Feminine Men!” (Maskülen Kadınlar! Feminen Erkekler!)
Bu nazik hicivli şarkı, genderqueer davranışları modern yaşamın bir işareti olarak öne sürüyor. Yazarlardan biri olan Jimmy Monaco, 1910’larda Coney Island’da çalışıyormuş ve bu şarkı kısmen sahnede şov yapan sakallı kadınlarla “biraz öyle biraz böyleler”den ve coşkun 1920’li yılların popüler ve flapper’larla (1920’lerdeki “dejenere” genç kadınları anlatmak için kullanılan İngiliz argosundan bir sözcük.) diğer havalı genç şehirliler tarafından sahiplenilen androjen “Yeni Kadın” görünümünden ilham almış.
1930’lar: Lucille Bogan – “B.D. Woman’s Blues” (Laçovari Digin Gacı Blues)
Lucille Bogan, “pis blues” ustasıydı ve bugün çok az hatırlanmasına rağmen, (ikisi de queer olan) Ma Rainey ve Bessie Smith ile birlikte, zamanının en önemli üç kadın blues müzisyeninden biri olarak gösteriliyordu. Bu şarkı, maskülen “B.D. kadınların” (aka bulldaggers veya boğa daykları -siyah kaslı lezbiyenlere verilen isim olarak bilinenlerin) erkeklerin yerini alacağı bir zamanı hayal ediyor.
1940’lar: Noel Coward – “I Wonder What Happened to Him” (Acaba ona ne oldu)
İkinci Dünya Savaşı sonrası iyice belirginleşen heteronormativite nedeniyle, 40’lı yıllardaki açık queer Amerikan müziğine erişmek zor, bu yüzden bu on yılın şarkısı Noel Coward’ın sonradan okyanusu aşacak tonlarca camp şarkı sözü yazdığı yerden, Londra’dan geliyor. “I Wonder What Happened to Him” uyum süreciyle ilgili bir hikayeyle bitiyor:
Genç Phipps’i hatırlıyor musun / Çok büyük kalçaları vardı / Ve beli aşırı inceydi? / Görünüşe göre Grosvenor Meydanı’ndaki bir doktor* / Saçını uzatması için ona hormon iğnesi yaptı / Ve burada bir şey büyüttü ve orada bir şey büyüttü. / Merak ediyorum ona** ne oldu?
*Şarkının ABD versiyonunda bu kısım Washington Square olarak değiştirilmiş.
** Çevirmenin notu: Şarkıda him-her dediği kısım Türkçeye çevrildiğinde anlaşılmıyor ancak orada hem erkek hem kadını işaret ediyor.
1950’ler: Louis Farrakhan – “Is She Is or Is She Ain’t” (O kadın mı yoksa değil mi)
Belki de bu listedeki en şok edici şarkı bu; “Is She Is or Is She Ain’t”, Louis Farrakhan’ın kısa kalipso şarkıcısı kariyerinden bir eser. Şarkı, Danimarka’da cinsiyet uyum ameliyatı olduğu için ünlenen Christine Jorgensen’in hayatına atıfta bulunuyor.
1960’lar: “The Who – “I’m a Boy” (Bir oğlanım)
Aslen Quads adlı ve asla prodüksiyonu bitirilmeyen/sahneye konmayan/fütüristik bir rock operası için yazılmış olan bu Who şarkısı, ebeveynlerin çocukları sipariş edip cinsiyetlerini belirleyebileceği bir gelecek hakkında. Dört kız çocuğu sipariş edip üç kız ve bir oğlan çocuğu alan aile, dördünü de kız olarak büyütmeye karar veriyor.
1970’ler: Lou Reed – “Walk on the Wild Side” (Hovardalık yapalım)
Lou Reed’in “Walk on the Wild Side”ı çok uzun yılları, Holly Woodlawn, Jackie Curtis ve Candy Darling dahil olmak üzere, trans insanlar hakkında yazılan en ünlü şarkı ünvanına sahip olarak geçirdi. Cinsiyet bozucu topluluğuyla ilgili hiçbir şarkı listesi onsuz tam sayılmazdı.
1980’ler: The Waterboys – “A Girl Called Johnny” (Johnny adında bir kız)
Muhtemelen artık fark etmişsinizdir, transmaskülen insanlarla ilgili şarkılar, trans kadınlar ve cinsiyet bozucu fem’lerle ilgili olanlardan çok daha azlar. Bu yüzden, The Waterboys’un “Johnny adında bir kız / seçiminin değişmek ya da değiştirmek olduğunu keşfetttiğinde adını değiştirdi” sözleri olan bu Britanyalı şarkı için okyanusun karşı kıyılarına ayaklarımı soktum.
1990’lar: Blur – “Boys and Girls” (Oğlanlar ve kızlar)
90’ları parti veledi olarak geçirmiş benim gibiler “Oğlan olan kızlar / oğlanların kız olmasını isteyenler / oğlanların beğendikleri kızlar / kızların beğendikleri oğlanlar” hakkındaki bu şarkının her lubunya kulübünün mutlaka çalınması gerekenler listesinde olduğunu bilirdi.
2000’ler: Antony and the Johnsons – “For Today I am a Boy” (Bugün ben bir oğlanım)
Antony and the Johnsons’ın solisti Anohni’nin trans olarak açılmasından önce yayınlanan etkileyici şarkısı “For Today I am a Boy”, geleceğini hayal eden genç bir trans kadın hakkında.
2010’lar: Jay Boogie – “Precious” (Kıymetli)
Bugün, farklı türlerde, cinsiyet kimliğini trans perspektifinden açıkça ifade eden çok daha fazla şarkı var – Jay Boogie’nin bir “butch bir kraliçe” olduğu ve insanların onun anatomisini nasıl anlamaya çalıştığı hakkında rap yaptığı bu parça gibi.
Bu şarkıların gösterdiği gibi, toplumsal cinsiyet kalıplarına uymayan insanlar bir yüzyıldan uzun süredir kültürel hayatımızın bir parçası olmuşlar ve şüphesiz önümüzdeki on yıllarda da öyle kalacaklar. Bizim gözümüzden kaçan, sizin ekleyebileceğiniz favori şarkılarınız var mı? Varsa şayet, #GNCMusic etiketiyle sosyal medyada paylaşın. Ben bakarak olacağım!
Sponsored by the Rosa Luxemburg Stiftung with funds of the Federal Ministry for Economic Cooperation and Development of the Federal Republic of Germany. The content of the publication is the sole responsibility of Velvele and does not necessarily reflect the position of RLS.
